เมื่อวันที่ 13 เม.ย. นายจาตุรนต์ ฉายแสง อดีตรองนายกรัฐมนตรี โพสต์เฟซบุ๊กถึงมาตรการเยียวยา 5,000 บาท ผู้ได้รับผลกระทบ covid-19 ว่า จะปล่อยให้คนนับสิบล้านอยู่กันไปโดยไม่มีเงินไม่ได้ โครงการนี้กำลังประสบปัญหายุ่งเหยิงและแก้ไม่ตกง่ายๆ ทำให้การจ่ายเงินล่าช้าและผู้ที่ตกงานหยุดงานขาดรายได้นับสิบล้านคน ต้องอยู่โดยไม่มีเงินใช้มา 3 สัปดาห์และยังไม่มีใครรู้ว่าจะได้รับเงินกันเมื่อไหร่

การที่ตัวเลขผู้สมัครขอรับการช่วยเหลือในโครงการนี้มีมากเกินกว่าที่คาดไว้มาก เป็นเพราะโครงการนี้ไม่ได้กำหนดให้ชัดแต่ต้นว่าจะช่วยเฉพาะผู้ที่ได้รับผลกระทบเฉพาะจากการที่ทางราชการสั่งปิดสถานที่ต่างๆ และหยุดดำเนินกิจการ ที่สำคัญไม่มีนโยบายช่วยให้ผู้ประกอบการที่ต้องปิดกิจการให้สามารถรักษาคนงานไว้อย่างที่หลายประเทศทำกัน จึงทำให้มีคนตกงานหยุดงานมากว่าที่ควรจะเป็น

หลังจากนั้นการที่กิจการหลายประเภทถูกสั่งให้ปิดก็สงผลกระทบต่อกิจการอื่นที่ไม่ได้ถูกสั่งปิด ทำให้ต้องปิดไปด้วย และเมื่อเวลาล่วงเลยไปกิจการอีกจำนวนมากที่ได้รับผลกระทบจากเศรษฐกิจโลกและเศรษฐกิจในประเทศในภาพรวมก็ต้องปิดลงหรือไม่ก็ต้องปลดหรือลดคนงาน ผู้เดือดร้อนจึงมากขึ้นอีกหลายเท่าและต่างก็ต้องการใช้สิทธิ์จากโครงการนี้

เริ่มแรกรัฐบาลประกาศจะเยียวยาคนเพียง 3 ล้านคน แต่มีคนสมัครเข้ามามากก็ปรับเพิ่มตัวเลขเป็น 8-9 ล้านคน ล่าสุดมีผู้สมัครมากถึง 21 ล้านคน ในจำนวนนี้มีทั้งผู้ที่เข้าหลักเกณฑ์และไม่เข้าหลักเกณฑ์ แต่เนื่องจากมีฐานข้อมูลอยู่น้อย ทั้งคนที่อยู่ในระบบภาษี คนทำงาน คนว่างงาน อาชีพอิสระ เกษตรกร คนยากจนและผู้รับสวัสดิการ ล้วนไม่มีข้อมูลที่ครอบคลุมและชัดเจน การคัดกรองจึงยุ่งยากและใช้เวลานาน

ถึงวันนี้เพิ่งมีการคัดกรองไป 7.99 ล้านคน เท่ากับยังไม่ได้คัดกรองอีก 13 ล้านคน ผ่านเกณฑ์ไปเพียง 1.68 ล้านรายเท่านั้น หากยังดำเนินการได้ช้าอย่างนี้ ถึงสิ้นเดือนก็อาจยังคัดกรองไม่เสร็จก็ได้ หมายความว่าคนหลายล้านคนที่ไม่มีรายได้จะต้องอยู่กันไปโดยไม่มีเงินใช้เป็นแรมเดือนทีเดียว

ทางออกเฉพาะหน้าที่ดีที่สุดขณะนี้ รัฐบาลคงต้องยอมจ่ายเงินให้ผู้ที่สมัครขอรับเงินไปก่อนแล้วทำการตรวจสอบคัดกรองต่อไป หากพบว่าผู้ที่รับเงินช่วยไปซ้ำซ้อนกับการได้รับสิทธิ์ในโครงการอื่นก็ค่อยหักคืนภายหลัง

โดยระหว่างที่ตรวจสอบ รัฐบาลควรใช้เวลาจัดระบบเกี่ยวกับการช่วยและสวัสดิการทั้งระบบทั้งหลายเสียใหม่ให้เกิดความชัดเจนมีประสิทธิภาพ เพื่อรับมือกับปัญหาเฉพาะหน้าและวิกฤตทางเศรษฐกิจที่จะรุนแรงและอยู่กับเราไปอีกนาน

เสนอให้จ่ายไปก่อนอย่างนี้ ฟังดูอาจน่าตกใจ แต่หากลองคิดกันดูดีๆ บางประเทศเขาจ่ายเงินให้ทุกคนในประเทศไปก่อนก็มี สำหรับประเทศไทยเรานั้น ผู้เดือดร้อนมีจำนวนมากกว่า 21 ล้านคนที่สมัครมาด้วยซ้ำ ถ้ากลัวปัญหาจ่ายซ้ำซ้อน ก็แก้ไม่ยากเพราะโครงการอื่นๆ ส่วนใหญ่ก็ยังไม่ได้จ่าย ถ้าผู้ที่ควรใช้สิทธิ์จากโครงการอื่นมารับเงินจากโครงการ 5,000 บาทไป ถึงเวลาจะมารับสิทธิ์จากโครงการอื่นก็สามารถหักเงินที่รับไปคืนมาได้